Устоди шинохтаи шашмақом, ҳунарманди мардумӣ Маъруфхӯҷа Баҳодуров дар мавриди ҳунари эҷодии устод Барот Яхшиев чунин гуфта буд: «Дар ҳунари мақомхонӣ аз ҳунармандони мардуми кӯҳистон ман ҳеҷ касро тӯли панҷоҳ соли охир пеш аз Барот Яхшиев гузошта наметавонам. Охири солҳои ҳафтодум садои хуши ӯро ҳангоми иҷрои таронаи «Қалъабандӣ» шунида будам. Ростӣ, ин таронаро аз забони хеле аз устодони бузург шунидаам. Аммо он гуна, ки аз забони Барот Яхшиев шунидам, аз касе нашнида будам. Ин тарзи хониш, яъне бо сабки нав, бо лаҳни нав, бо савтҳои хуши мардумӣ бори аввал маро гӯшу ҳуш намуда буд. Беш аз понздаҳ сол боз ин таронаро бо такрор гӯш мекунам ва аз дилам садое бармехезад, ки чаро мо ба қадри ӯ нарасидем». Ашк дар чашмони устоди шодравон Маъруфхӯҷа Баҳодуров ҳалқа зад. Гиря гулӯгираш кард, ӯ дигар маҷоли ҳарф задан надошт. Нигоҳи пуршарори маъниофараш чизе гуфтан мехост… Ва барои таскини дилаш гуфтам, ки мактаби ҳунарии устод Барот Яхшиев дар синаи ҳазорон ҳазор ошиқону шефтагони садояш умри абадӣ дорад ва ин мактаб аз нав эҳё мегардад.

«Падарам ин касбро аз устояшон, ки пеш аз он усто 4 пушти гузаштагонаш ин қандро омода мекардаанд, ёд гирифтаанд. Падарам 5-ум ва ман 6-ум пушт ҳастам, ки пешаи қандрезиро ҳам идома дода истодаам ва ҳам ба фарзандонам меомўзонам. Вақте ки мо хурд будем, падарам барои моро хурсанд кардан аз ҳамин қиёмҳо ба мо ҳар гуна ҳайвоначаву бозичаҳо сохта медоданд, ки ман низ аз он кас омўхтаам. Аз ҳамон давраҳо завқи қандтайёркунӣ дар дилам пайдо гашта буд. Ҳоло ҳам вақте тўй меравам дар хонаи соҳиби тўйдор бо баробари дегро ба болои оташ гузоштан писарбачаҳои дар тўй буда наздам омада, «амак ва ё бобо барои мо оҳуча сохта тид» мегўянд. Баъзеяшон он бозичаҳоро нигоҳ медоранд, ки ҳатто дар тўйи арўсии худ дар пеши тахти домодиву арўсиашон гузошта тўй мешаванд.»

Дар даҳсолаҳои охир дар саросари ҷаҳон раванди глобализатсия ё ҷаҳонишавӣ суръати худро афзуда, масъалаву мушкилоти зиёдеро ба бор овард. Дар фарҳанги суннатии ҳар як халқу миллат ва қавмҳои олам таъсири ногувори фарҳанги ғайр роҳ ёфт ва намунаҳои зиёди мероси фарҳанги ғайримоддӣ ба муқовимати технологияи ҷадид ва техникаи иттилоотии асри навин мувоҷеҳ шуда, мавқеи пештараи худро аз даст доданд.

Директори Пажўҳишгоҳи илмӣ-тадқиқотии фарҳанг ва иттилооти Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Шариф Комилзода дар ҳайати намояндагони Тоҷикистон дар «Конфронс оид ба муколамаи тамаддунҳо дар Осиё”, ки дар Ҷумҳурии Мардумии Чин гузашт, ширкат намуд. Ин Конфронси байналмилалӣ рӯзҳои 14-18-уми май баргузор шуд ва дар ҳошияи он  «Форуми сайёҳии фарҳангӣ ва равобити мардумӣ» ва «Карнавали тамаддунҳо дар Осиё» низ доир гардид. 

Тибқи талаботи банди 23 протоколи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 ноябри соли 2018,  №12 ва фармоиши директори ПИТФИ аз 12 апрели соли 2019, № 19 бо мақсади санҷиши вазъи фаъолияти боғҳои фарҳангӣ-фароғатии шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ, бартараф  кардани камбудиҳои ҷойдошта, таъмиру тармим, азнавсозӣ ва ободу зебо кардани боғҳои амалкунанда, инчунин бунёди боғҳои нав гурўҳҳои корӣ дар ҳайати кормандони Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати фарҳанг ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ тафтиш карда шуд.

Мардуми Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон аз ҷумла водии Бартанг ҳам аз намудҳои мухталифи ҷорўб васеъ истифода мебаранд. Онҳо дар баробари ҷорўбе, ки аз рустании махсуси ҷорўбӣ омода мегардад, аз алафҳои дигар низ ҷорўбҳои гуногунро таҳия менамоянд. Аммо ҷиҳати фарқкунандагии ҳунари ҷорўббандии мардуми водии Бартанг аз минтақаҳои дигар дар он аст, ки дар ин ҷо ҷорўбро асосан бонувон мебанданд.

Мусиқии анъанавӣ-касбии халқи тоҷик шохаи дар масири таърих ташаккулёфтаи силсилаи мақомҳост, ки дар мамлакатҳои Шарқи Наздику Миёна, дар шакли дстгоҳҳои эронӣ, муғомҳои озарӣ, мақомҳои арабӣ, нуба (шадда)-ҳои мағрибӣ, рогҳои ҳиндӣ, муқомҳои ўйғурӣ паҳн гардидааст. инчунин дар Ўзбекистон, Қазоқистон (ўйғурҳо) вуҷуд доранд. Силсилаи машҳури «Шашмақом»-и тоҷикон меросбари аслии силсилаи суруду навоҳои Дувоздаҳмақом мебошад.

Имрўз ҷомеаи ҷаҳонӣ дар ҳолати рушди технологияи инноватсионӣ қарор дорад. Инноватсия ин худ навоварӣ ва навгонӣ дар фаъолияти соҳаҳои гуногуни ҳаёти ҷомеа мебошад. Аз ин лиҳоз, мо кўшиш намудем, ки такя ба афкори муҳаққиққон вазъи кунунии баъзе аз таомҳои миллӣ, алалхусус, таомҳои хамириро бо истифода аз технологияи навин мавриди омўзиш қарор диҳем.