Интишорот

ПАЛОРАК аз деҳкадаҳои бузургу маъруфи шаҳристони Масчо (саргаҳи водии Зарафшон) аст, воқеъ дар Болои Масчо (омм онро Палдорак, аммо мардумони ин деҳа худ Пулорак мехонанд). Вожаи ПАЛОРАК дар қомусҳо гоҳе ба гунаи БАЛОРАК ё БАЛОЛАК низ омада, аз вожаҳои ноби порсӣ аст ба маънои шамшери ҷавҳардор, фӯлоди ҷавҳардор. Чунончи ин вожа дар «Луғати фурс» ба гунаи ПАЛОЛАК бо ин шарҳ омада: «Палолак ҷинсест аз пӯлоди гавҳардор, чунонки Рӯдакӣ гуфта:

Халқи тоҷикро ҳанўз аз даврони қадим бо намунаҳои фарҳанги волои моддию ғайримоддиаш мешиносанд. Ҳамин аст, ки дар иртибот ба фарҳанги ғайримоддӣ солҳои охир омўзиш ва тарғибу ташвиқи он дар мадди назари Ҳукумати Тоҷикистон мақоми аввалиндараҷаро ба худ касб кардааст. Ниҳодҳои марбута низ барои иҷро ва амалӣ намудани ин мақсад муваззаф гардидаанд. Яке аз иқдомҳои фарҳангдўстонаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин аст, ки дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон солҳои 2019-2021-ро «Соли рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ» эълон намуданд.

Дару девори ҷаҳон худ дару девори зан аст,

 Кори дунё ҳама дар пайравии кори зан аст.

 Нест ҷуз бори хас он бор, ки мардон бикашанд,

 Ғами дунёи наву кӯҳна ҳама бори зан аст.

                                                                                                    Лоиқ Шералӣ

Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон  Фестивали ҷумҳуриявии «Суруди Модар – Алла» баргузор мекунад. Гуфта мешавад, ки ин фестивал рӯзи 6-уми март дар толори «Кохи суруш» доир мешавад ва дар он ҳудудан 700 нафар кормандони вазорату идораҳо, бонувони шинохта ва ҷавонон ширкат хоҳанд кард. Дар хабари расмии Кумита гуфта мешавад, ки то кунун ду давраи фестивал дар нашҳру ноҳия ва вилоятҳо гузаштааст ва ғолибонаш ба озмуни ҷумҳуриявӣ роҳ ёфтаанд.

Кабк яке аз зеботарин парандаҳои табиати Тоҷикистон  ба ҳисоб рафта, дар зиракию ҳушёрӣ нисбат ба дигар мурғони хушхон бартарӣ дорад. Дар бораи парвариш ва шикори кабк дар байни мардум донишу таҷрибаҳои зиёд мавҷуд аст. Ҳатто бовару эътиқод, ривоятҳои гуногуни фолклорӣ, инчунин расму одатҳои аҷибе нисбат ба кабк миёни мардуми тоҷик роиҷ мебошанд. Қобили зикр аст, ки кабк зебогии табиатро бо овози хушу дилнишинаш боз ҳам зеботар мегардонад. Садои форами кабкро бисёриҳо хуш доранд. 

Умоч як навъ таоми маъмулӣ буда, таърихи хело қадима дорад. Умоч бештар миёни мардум ҳангоми бемориҳои зуком, сурхча ҳамчун таоми парҳезӣ пухта мешавад. Онро барои занони навтаваллудкарда ҳангоми таваллуди фарзанд ва дар баъзе маҳалҳо дар маросими мушкилкушо низ мепазанд.

Дар мувофиқа бо Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рамзи ҷашни байналмилалии Наврӯз ва Соли нави миллӣ тасдиқ гардид. Он аз тарафи Иттифоқи рассомони Тоҷикистон дар асоси хулосаҳои донишмандони Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон омода шудааст.

Чанде пештар китоби нави олими тоҷик, номзади илмҳои филология, фолклоршинос, Дилшод Раҳимӣ таҳти унвони «Наврўз, Меҳргон ва ҷашнҳои дигари ниёгон» (муҳаррир Ш. Комилзода) аз чоп баромад. Китоби мазкур бо теъдоди 300 нусха дар ҳаҷми 304 саҳифа аз ҷониби  нашриёти «Аржанг» нашр гардидааст. Китоби «Наврўз, Меҳргон ва ҷашнҳои дигари ниёгон» баҳри шинохти ҷашнҳои қадимаи мардуми орёитабор ганҷинаи бебаҳо ба шумор рафта, нашри онро дар арафаи ҷашни Сада метавон ҳамчун армуғон арзёбӣ намуд.