Бузургони илму адаби тоҷик устодро «чароғи рӯзгор»-у «машъали хирад» ва «махзани маърифат»-у «ояндасози миллат» номидаанд. Дар ин боб фармудаанд:
Ҳар кӣ н-омӯхт аз гузашти рӯзгор,
Низ н-омӯзад зи ҳеҷ омӯзгор.
Рӯдакӣ
Агар дар ҷаҳон набвад омӯзгор,
Шавад тира аз бехирад рӯзгор.
Агар дар дилат меҳри устод нест,
Ба дасти умеди ту ҷуз бод нест.
Ҷомӣ
То ин ки тифл хонаду соҳибҳунар шавад,
Устоди меҳрубони ӯ хуни ҷигар шавад.
Ибни Ямин
Наравӣ то ба хизмати устод,
Илму ирфон куҷо бигирӣ ёд?
Биноӣ
Ҳаққи устод аз падар беш аст
В-аз падар устод дар пеш аст.
Гар падар аз ҳаёт баҳра диҳад,
Устод аз наҷот баҳра диҳад.
Биноӣ
Навомӯзро мадҳу таҳсину зеҳ
Зи танбеҳу таҳдиди устод беҳ!
Саъдӣ
Подшоҳе писар ба мактаб дод
Лавҳи симин-ш бар канор ниҳод.
Бар сари лавҳи ӯ навишта ба зар:
«Ҷабри устод беҳ зи меҳри падар».
Саъдӣ
Кори беустод бихоҳӣ сохтан,
Ҷоҳилона ҷон бихоҳӣ бохтан.
Румӣ
Ҳеҷ кас аз пеши худ чизе нашуд,
Ҳеҷ оҳан ханҷари тезе нашуд.
Ҳеҷ Мавлоно нашуд Мавлои Рум,
То муриди Шамси Табрезӣ нашуд.
Румӣ
Бувад ҳар кор бе устод душвор,
Нахуст устод бояд в-он гаҳе кор.
Низомӣ
Ҳар киро устод набвад, кор бар бунёд
нест,
Дар раҳи маънӣ рафиқе беҳтар аз
устод нест,
Кошифӣ
Ҳар кӣ бе устод кард оғози кор,
Кору бори ӯ надорад эътибор.
Домани устод гиру шод шав,
Муддате хизмат куну устод шав!
Кошифӣ
Таҳияи мудири шуъбаи
фаъолияти китобдории ПИТФИ
М. Каримов