Ҳунаркада

Дар чакан гулдоира, гулбандина, шоҳбаргҳо, баргакҳо, дилак, себарга, нақшҳои хурмоӣ ва рангҳои муҷалло ба ҳам омада, чун рамзи зиндагӣ рўи пироҳан тасвир мешаванд. Офтобу моҳ, ситораҳо ва салибу нақшҳои ҳандасӣ бошад, яке аз ҷузъҳои нақши чакандўзӣ буда, аз бовару эътиқоди мардуми тоҷик дарак медиҳанд. Гули анору нилуфар рамзи файзу баракат ва фаровониро ифода мекунад. Нақшҳои гулдўзишудаи куртаи чакан хусусиятҳои хос дошта, вобаста ба таъйиноти худ фарқ мекунанд.

Қамчинбофӣ ҳам яке аз ҳунари маъмул ба ҳисоб рафта маҳсули дасти ҳунармандони моҳир ҳисобида мешавад. Қамчин афзорест, ки асосан барои рондани асп истифода мешавад. Вале дар баъзе сарчашмаҳо қамчинро барои рондани хар, гов, уштур ва дигар ҷонварҳои хонагӣ низ ишора намудаанд. Номи дигари қамчин тозиёна буда, дар забони мардум хеле кам истифода бурда мешавад.

Пас аз шунидани ин гуна суханони таҳқиромез Балаҷон дар ғазаб омада фармон медиҳад, ки Азимбоборо дасту по банданд. Фармонбардорон ин амри бекро бе чуну чаро ба ҷо оварда, Азимбоборо дасту по мебанданд, ҳамон лаҳза дар миёни издиҳом бо фармони амир 50-дурра мезананд ва ўро бо думбрааш аз дарбор бароварда ба кўча мепартоянд. Ҷаббор-бобо, яке аз сокинони ҳамон маҳала, ўро ба хонааш бурда, то сиҳат шуданаш нигоҳубин мекунад. Баъди чанд рўз Муллои Азим худро хуб эҳсос мекунаду минатдории худро

Соли 2000-ум панҷоҳсолагии таъсисёбии Ансамбли давлатии “Шашмақом” дар Тоҷикистон ҷашн гирифта шуд. Ба ин муносибат фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар бораи инкишофи ояндаи “Шашмақом”-хонӣ ба тасвиб расид. Ба Ансабли “Шашмақом” мақоми давлатӣ дода шуд ва он минбаъд “Ансамбли давлатии Шашмақом”-и ба номи Фазлиддин Шаҳобов” номгузорӣ гардид.
Дар Тоҷикистон аз соли 2002 рўзи 12 май ҳамчун “Рўзи Шашмақом”ҷашн гирифта

Дар қатори дигар ҳунарҳои миллӣ дар ноҳияи Восеъи вилояти Хатлон ҳунари бўрёбофӣ то ҳол мавҷуд аст. Чунончӣ, дар деҳаи Хоҷа Ғалтони ҷамоати деҳоти М. Вайсов якчанд хонавода бо ин касб машғуланд ва метавон гуфт, ки як қисми манбаи даромади зиндагияшон аз ҳамин ҳисоб будааст. Ҳангоми сафари хидматӣ ба ин ноҳия моро муяссар гардид, ки дар бораи тарзи омода кардани ин ҳунари аҷдодӣ, мавқеъ ва усули истифодаи он, инчунин бартарӣ ва манфиати бурё нисбат ба дигар ашёҳои химявӣ маълумоти дақиқеро сабт

Чуноне аз мушоҳидаҳо маълум аст мўи бофтаи духтарони ба балоғатрасида нисбат ба наврасон фарқ дорад. Духтарони сину солашон 15-20-сола ва аз он болотар мўйҳояшонро бо тарзҳои гуногун мебофанд. Дар гузашта наварўсон баъди шавҳар кардан мўйҳои худро дуқабата ё сеқабата ва пас аз издивоҷ якқабата, пас он ки соҳиби писар шаванду тўйи хатнасур кунанд, ду кокули чаппа ва пас аз хонадор кардани фарзанд ду кокули роста мебофтанд, ки ҳамаи ин ба худ як бовару эътиқоди хоса дошт.

Дар баробари касбу ҳунарҳои гуногун маҳорати пазандагии бонувони Бохтару Левакант низ таҳқиқ карда шуд. Ба ҳама маълум аст, ки ҳар як бонуи тоҷик ба хубӣ аз уҳдаи пўхтани ин ё он таоми миллию маҳаллӣ мебарояд. Бо вуҷуди ҳангоми сафари корӣ бо заноне вохўрдем, ки дар омода кардани таомҳои анъанавии ин минтақа ҳамто надошта, дар ҷашну маросим ва маъракаҳои мардуми маҳаллӣ намунаҳои мухталифи таомҳоро аз қабили, анвои гуногуни нон, суманак, санбўсаи қаламагӣ, таҳмол, қалама,

Нуқракорӣ, нуқракӯбӣ, ҳунари аз нуқра сохтан ва ба нуқра зинат додани чизҳо, хотамкорӣ дар нуқра. Нуқра дар заргарии тоҷикон яке аз маҳсулоти асосӣ ба шумор меравад.

Заргарони тоҷик аз замонҳои қадим дар баробари тилло аз нуқраи холис ё бо тилло омехта ҳайкалчаҳо, дастпонаҳо, тавқу овезаҳо месохтанд. Намунаҳои маснуоти нуқрагини қадимӣ дар байни маснуоти аз Хизонаи Омударё ва дигар ҳафриёти дар