Ошноӣ бо асбобҳои мусиқӣ - Думбура

Думбурак асбоби халқии тоҷик. Дар баъзе мавзеъҳо онро дуторча меноманд. Д. дар вилоятҳои Сурхандарёву Қашқадарёи РСС Ўзб. ва шимоли Авғонистон низ маъмул аст. Дарозиаш 70-80 см буда, аз қисмҳои зерин иборат аст: гўшак, даста, коса, тахта, харак, парда. Аз чўби тут ва ё зардолу тарошида, тор ва зеҳашро аз рўдаи буз тайёр мекунанд. Д. асбоби якканавозӣ ва ҳамовозшаванда аст. Дар гўрўғлихонӣ Д. асбоби ягона ва асосист. Гўрўғлисароён яксар Д.-ҳои зиллро истифода мебаранд. Д. бо сози кварта ҷўр карда, мешавад, ки ин тавр садо медиҳад.

Ошноӣ бо мусиқӣ ва асбобҳои мусиқӣ - Дутор

Дутор, асбоби мусиқии халқӣ.Д. асбоби дутораи миллии тоҷикин буда, дар байни халқҳои осиёи Миёна ва Туркистони Шарқӣ паҳн гардидааст. Д. дар асоси асбоби мусиқии халқии дутора (думбура) ба вуҷуд омадааст. Пардаи Д.-ҳои аввалин чандин зиёд набуд. Ҳоло миқдори пардаи Д.то 12 ва аз он бештар  аст. Д. ҳамчун  асбоби  мусиқии дўстдоштаи мардуми тоҷик, афғон, эрон, ўзбек, туркман, қароқалпоқ, уйғур шўҳрат дорад. Д. асосан аз чўби тут сохта мешавад.Баъзан чўби зардолу ва чормазро низ истифода мебаранд. Усули сохтанаш аз дигар асбобҳои мусиқӣ фарқ мекунад.

Дар бораи “Дугоҳ” чиро бояд донист?

1.    Дугоҳ
Дугоҳ.-шўъбаи якуми мақоми «Ҳусайнӣ» («Дувоздаҳмақом») ва мақоми чоруми «Шашмақом»,ки аз ду қаторовоз таркиб ёфтааст. Аз «Мушкилот» (соз) ва «Наср» (тарона) иборат аст.Шохаҳои қисмати созии «Д» «Таснифи Д.», «Тарҷеи Д.», «Гардуни Д.», «Пешрави Д.», «Самаси  Чоргоҳ», «Мухамимаси Д.», «Мухаммаси Чоргоҳ», «Мухаммаси Ҳоҷихоҷа», «Сақили Ашкулло». Қисмати таронавии «Д.» аз рўи сохт ба ду қисм ҷудо мешавад: қисми аввал «Сарахбори Д.» (бо 5 тарона), «Талқини Чоргоҳ» (бо тарона ва супориш), «Ҳусайнии Д.», ва «Уфари Чоргоҳ». Қисмати дуюм аз «Савт» ва «Мугулчаҳо»: «Савти Чоргоҳ», «Талқинчаи Савти Чоргоҳ», «Қашқарчаи Савти Чоргоҳ», «Соқиномаи Савти Чоргоҳ», «Уфари Савти Чоргоҳ», «Муѓулчаи Д.», «Қашқарчаи МуѓулчаиД.», «Сарахбори Оромиҷон» (бо тарона), «Уфари Оромиҷон» таркиб ёфтааст.

Страницы